e de qua eia filia nomine Adaltrude nata est, et Reginam, quae ei Drogonem et Hugum genuit, et Adallindema, ex qua Theodericum procreavit. Mater quoque eius Berthradaf in magno apud eum honore consenuit. Colebat enim eam cum summas reverentia, ita ut nulla 5 umquam invicem sit exorta discordia, praeter in divortio filiae Desiderii regis, quam illa suadente acceperat. 783. Decessith tandem1 post mortem Hildigardaei, cum iam tres nepotes suos totidemque neptes in filii domo vidisset. Quam ille in eadem basilica, qua pater situs 10 est, apud Sanctum Dionisium, magno cum honore fecit humari. Erat ei unica soror nomine Gisla, a puellaribus annis religiosae conversationi mancipata, quam similiter ut matrem magna coluit pietate. Quae etiam paucis ante obitum illius annis in eo quok conversata 15 est monasterio 2 decessit. 19. Liberos suos ita censuit instituendos, ut tam filii quam filiae1 filiae primo liberalibus studiis, quibus et ipse operam dabat, erudirentur. Tum filios, cum primum aetas patiebatur, more Francorum equitare, armis 20 ac venatibusm exerceri fecit, filias 3 vero lanificio adsuescere coloque ac" fuso, ne per otium torperent, operam impendere atque ad omnem honestatem erudiri iussit. Ex his omnibus duos tantum filios et unam filiam, priusquam moreretur°, amisit, Karolum, qui maior 25 natu erat, et Pippinum 5, quem regem Italiae praefecerat, et Hruodtrudem 9.6, quae filiarum eius primogenita et a Constantino Grecorum imperatore desponsata erat. Quorum Pippinus unum1 filium suum Bern *) Wal. c. 20: Qui de filiis suis ante mortem ipsius obierint, 30 et qua filium ac filias Pipini filii sui pietate nutrierit, et quam curam filiorum ac filiarum suarum habuerit. a) illi C 1. 2. b) nomen 41. B1; nom in archetypo fuisse videtur. c) Adatrud trudem B 1. g) magna A 2. 3. h) Decessitque C1. 2. J. i) Hildegarde 41. C2. P.; Hildek) ubi C2. 1) nepotes C 4. m) venationibus o) moriretur B1. 1*. 3, sec. manu corr. moreretur q) Hruodrudem A 1. P.; Hrodtrudem A 3. 5; Hruodr) unicum B 1*. 2. garde h. 1. A 3; Hildegharde 45. c. 64: Filiam et neptes ita instituit, ut etiam lanificio assuefaceret. 4) Obiit a. 811. 5) Obiit a. 810. 3) Cf. Suet. Aug. 6) Obiit eodem anno 810. 40 hardum, filias autem quinque, Adalhaidema, Atulamb, Gundradam, Berthaidem ac Theoderadama, superstites reliquite. In quibus rex pietatis suae praecipuum documentum ostendit, cum filio defuncto nepotem patri 810. 5 succedere et neptes inter filias suas educari fecisset. Mortes filiorum ac filiae pro magnanimitate, qua excellebat, minus patienter tulit1, pietate videlicet, qua non minus insignish erat, conpulsus ad lacrimas. Nuntiato etiam sibi Adrianii Romanik pontificis obitu, quem1 796. 10 in amicis praecipuum habebat, sic flevit, acsim fratrem aut karissimum filium amisisset. Erat enim in amicitiis optime temperatus, ut eas et facile admitteret et constantissime retineret, colebatque sanctissime quoscumque hac adfinitate sibi coniunxerat. Filiorum ac fili15 arum tantam in educando curam habuit, ut numquam domi positus sine ipsis caenaret, numquam iter sine illis faceret; adequitabant ei filii, filiae vero ponet sequebantur, quarum agmen extremum" ex satellitum numero ad hoc ordinati tuebantur. Quae cum pulcher20 rimae essent et ab eo plurimum diligerentur, mirum dictu, quod nullam earum cuiquam aut suorum aut exterorum nuptum dare voluit; sed omnes secum usque ad obitum suum in domo sua retinuit, dicens se earum contubernio carere non posse. Ac* propter hoc, licet 25 alias felix, adversae fortunae malignitatem expertus est. Quod tamen ita dissimulavit, acsi de eis nulla umquam alicuius probri suspicio exorta vel fama dispersa fuisset 1. r h) non minor m) flevit ut a) Adalhaidam 42; Adalaidem 3. b) Atalam C 2. c) Gundratam B1*. 2; 30 Gontradam A1; Gondradam C 2. d) Theodradam 42; Teoderadam C 2. e) reliquid A1. B 1. f) quae B1; queiud (!) C2. g) nimis A1, 3. P. erat 41. i) Hadriani B1. C1. J. k) om. C 2. 1) quemque C 2. filium aut si fratrem am. car. A 1. P. n) et const, ret, om. A 3. ac B1. 1*. 2, corr. hac 42. p) om. B 1. C 2. tantum A1. 2. B. C2, quod in archetypo fuisse 35 videtur. r) ipsis A2. C2. 8) ageret A1; faciebat B 1*. 2. t) poene C2; paene B1; P. ex recent. codd. vel typorum errore pene. u) agmen et sat. C 2. v) retenuit C1; rennuit B 1. q) o) 1) Cf. Suet. Aug. c. 65: Aliquanto autem patientius mortem quam dedecora suorum tulit. 2) Cf. ibid. c. 66: Amicitias neque facile 40 admisit et constantissime retinuit. 3) Cf. ibid. c. 64: neque caenavit una, nisi ut in imo lecto assiderent (nepotes), neque iter fecit, nisi ut vehiculo anteirent aut circa adequitarent. 4) Hruothrudem Hludowicum abbatem S. Dionysii, Bertham Angilberto filios genuisse constat. (Cf. Abel-Simson II, p. 424, n. 1). с 20.* Erat ei filius nomine Pippinus ex concubina 1 editus, cuius inter ceteros mentionem facere distuli, facie quidem pulcher, sed gibbo deformis. Is, cum pater 792. bello contra Hunos suscepto in Baioaria hiemaret 2, aegritudine simulata, cum quibusdam e primoribus Fran- 5 corum, qui eum vana regni promissione inlexerant, adversus patrem coniuravit. Quem post fraudem detectam et damnationem coniuratorum detonsum in coenobio Prumia religiosae vitae iamque volentem vacare per785/6. misit. Facta est et alia prius contra eum in Germania 10 valida coniuratio. Cuius auctores 3 partim luminibus orbati, partim membris incolomes, omnes tamen exilio deportati sunt ; neque ullus ex eis est interfectus nisi tres tantum; qui cum se, ne comprehenderentur, strictis gladiis defenderent, aliquos etiam occidissent, quia aliter 15 coerceri non poterant, interempti sunt. Harum tamen coniurationum Fastradae reginae crudelitas causa et origo extitisse creditur 5; et idcirco in ambabus contra regem conspiratum est, quiaf uxoris crudelitatis consentiens a suae naturae benignitate ac solita mansue- 20 tudine inmaniter exorbitasse videbatur. Ceterum h omne vitae suae tempus ita cum summo omnium amore atque favore et domi et foris conversatus est, ut numquam ei vel minima iniustae crudelitatis nota a quoquam fuisset obiecta. 21. Amabat peregrinos et in eis suscipiendis magnam habebat curam, adeo utk eorum multitudo non solum palatio, verum etiam regno non inmerito videretur onerosa. Ipse tamen prae magnitudine animi huiuscemodi 25 *) Wal. c. 21: De duabus coniuracionibus contra eum factis, 30 celeriter et iuste terminatis. a) fac. ment. A 1. P. b) bellum. . suscepit 41. e) om. C 2. c) coniur. damn. 42. 3. C1. 2. f) om. B 1. g) crudelitate B 1. 1*. 2. h) sequentia in editionibus prioribus c. 21, adiciuntur. i) severitatis 45. C1. 2. k) plerumque add. A1. P. 2) (Aestate 1) Himiltrudis; (cf. Abel - Simson II, p. 39, n. 2). 35 auctoribus 40 eius partim privatione luminum, partim exilii deportatione_condemnatis). 5) (Ibid. a. 792, p. 91: Francis, qui se crudelitatem Fastradae reginae ferre non posse adseverabant). |