Εικόνες σελίδας
PDF
Ηλεκτρ. έκδοση

quos et ferre nomen suum iussit, secundos: Drusum Tiberi filium ex triente, ex partibus reliquis Germanicum liberosque eius tres sexus virilis, tertio gradu: propinquos amicosque compluris. Legavit populo Romano quadringenties, tribubus stricies quinquies sestertium, praetorianis militibus Public singula milia nummorum, cohortibus urbanis quin- legacies. genos, legionaris trecenos nummos: quam summam repraesentari iussit, nam et confiscatam semper repositamque habuerat. Reliqua legata varie dedit produxitque quaedam 10 ad vicies sestertium, quibus solvendis annuum diem finiit, excusata rei familiaris mediocritate, nec plus perventurum ad heredes suos quam milies et quingenties professus, quamvis viginti proximis annis quaterdecies milies ex testamentis amicorum percepisset, quod paene omne cum duobus paternis 15 patrimoniis ceterisque hereditatibus in rem publicam absumsisset. Iulias filiam neptemque, si quid iis accidisset, vetuit

age. The being entered as secundi or
tertii was therefore often merely com-
plimentary, with the off chance of being
valuable. In this case the secundi are
the natural successors of the primi.
Hor. S. 2, 5, 47 leniter in spem Adrepe
officiosus ut et scribare secundus Haeres.
Cic. fam. 13, 61 qui me cum tutorem
tum etiam secundum haeredem constitu-
erit. The haeredes took the residue (in
the assigned proportions) when the
legacies had been paid. Tiberius
(+), Livia }. A woman could take
a legacy up to a half, but was still pre-
vented by the Voconian plebiscitum
(B.C. 169) from being an heres [Gaius
2, 274; Plin. panegyr. 42], but Gellius
[20, 1 §23] says that the law was obsolete
and neglected. It had always been
evaded by means of trusts or legacies.
Augustus is said to have asked for a
special exemption for Livia, Dio 56, 32
παρὰ τῆς βουλῆς ᾐτήσατο τοσοῦτον αὐτῇ
καὶ παρὰ τὸν νόμον καταλιπεῖν δυνηθῆναι.

quos et ferre nomen. Tiberius already bore the name of Caesar from adoption [A.D. 4], and is described in monuments as Tiberius Caesar Aug. f. [Wilmanns 886, 887, 880 b], whereas before his adoption he is Ti. Claudius Ti. f. Nero [Wilmanns 882]. He did not adopt the name 'Augustus' until so called by the Senate [Dio 57, 2-3]. The inscription over him in the Mausoleum gives him his full titles: OSSA.

TI • CAESARIS · DIVI AVG F · AVGVSTI · PONTIFICIS · MAXIMI · TRIB POT. XXXIIX. IMP VIII. COS. V. The will made no difference to him in this respect, and Tacitus only refers to Livia, [Ann. 1, 8] Liviam in familiam Iuliam nomenque Augustum adsumebat. Henceforth she is Iulia Augusta, whereas before she was Livia Drusi f. uxor Caesaris (compare Wilmanns 880 b and 906).

Drusum. Drusus the son of Tiberius

died in A.D. 23. The three sons of Germanicus were Nero, Drusus and Gaius (Caligula).

tribubus. For the two tribes with which Augustus had been connected, cp. c. 40, p. 89. See also Kubitschek de trib. Roman. origine, p. 118. Tacitus [Ann. 1, 8] seems to mean these tribules by the term plebs: populo et plebi quadringentiens triciens quinquiens.

praetorianis. See pp. 52, 106. hortibus urbanis, p. 105.

CO

confiscatam, 'kept under the head of his private property.' See c. 15,

[blocks in formation]

176

SUETONI DIVUS AUGUSTUS

[101.

sepulcro suo inferri. Tribus voluminibus, uno mandata de funere suo complexus est, altero indicem rerum a se gesRes gestae tarum, quem vellet incidi in aeneis tabulis, quae ante Augusti. Mausoleum statuerentur, tertio breviarium totius imperii, quantum militum sub signis ubique esset, quantum s pecuniae in aerario et fiscis et vectigaliorum residuis. Adiecit et libertorum servorumque nomina, a quibus ratio exigi posset.

accidisset, 'on their death,' a common euphemism, see Cic. Tusc. I § 104.

tribus voluminibus. Dio [56, 33] adds a fourth, containing certain maxims and principles of state which Augustus thought it important to be observed, Tò τέταρτον ἐντολὰς καὶ ἐπισκήψεις τῷ Τιβερίῳ καὶ τῷ κοινῷ, ἄλλας τε καὶ ὅπως μήτ' ἀπελευθερῶσι πολλούς, ἵνα μὴ παντοδαποῦ ὄχλου τὴν πόλιν πληρώσωσι· μητ ̓ αὖ συχνοὺς ἐγγράφωσιν ἵνα πολὺ τὸ διάφορον αὐτοῖς πρὸς τοὺς ὑπηκόους ᾖ. τά τε κοινὰ πᾶσι τοῖς δυναμένοις καὶ εἰδέναι καὶ πράττειν ἐπιτρέπειν καὶ ἐς μηδένα ἀναρτῶν αὐτὰ παρῄνεσέ σφισιν, ὅπως μήτε τυραννίδος τις ἐπιθυμήσῃ μήτ' αὖ πταίσαντος ἐκείνου τὸ δημόσιον σφαλῇ· γνώμην τε αὐτοῖς ἔδωκε τοῖς τε παροῦσιν ἀρεσθῆναι καὶ μηδαμῶς ἐπὶ πλεῖον τὴν ἀρχὴν ἐπαυξῆσαι ἐθέλησαι· δυσφύλακτόν τε γὰρ αὐτὴν ἔσεσθαι καὶ κινδυνεύσειν ἐκ τούτου καὶ τὰ ὄντα ἀπολέσαι ἔφη.

index rerum, that which, with its official Greek translation, has been preserved for us in the temple at Ancyra, and to a small extent at Apollonia. See Appendix A.

breviarium. Tacitus [Ann. I, II] seems not to distinguish clearly between the two rolls any more than Suetonius:

opes publicae continebantur, quantum civium sociorumque in armis, quot classes, regna, provinciae, tributa aut vectigalia et necessitates ac largitiones, quae cuncta sua manu prescripserat Augustus, addideratque consilium coercendi intra terminos imperii, incertum metu an per invidiam. Seneca Ep. 69 objects to the word breviarium, saying that the true Latin word is summarium. For breviarium for an abstract of accounts see Galb. 12.

vectigaliorum residuis, 'arrears of taxes,' 'balances still in the hands of the receivers,' as is shown by the definition in the Dig. 48, 13, 2 (L. and Sh.) lege Iulia de residuis tenetur qui publicam pecuniam delegatam in usum aliquem retinuit neque in eum consumpsit. For the form vectigaliorum cf. c. 53 sponsaliorum. See Macrob. Sat. 1, 4 § 12 Asinius Pollio vectigaliorum frequenter usurpet, quod vectigal non minus dicatur quam vectigalia, by which Macrobius seems to mean that vectigal (a shortened form for vectigale) follows the rule of such adjectives used substantivally, many of which have the gen. plur. in -orum, e.g. baccanalia, compitalia etc. Roby L. G. § 425.

[graphic][subsumed][merged small][subsumed]

APPENDIX A.

I. MONUMENTUM ANCYRANUM.

Of the three volumina left by Augustus the second was an index rerum a se gestarum (c. 101; Dio 56, 33) which he wished to be engraved on bronze tablets to be affixed to the front of the Mausoleum. This was no doubt done, but these tablets have long disappeared. Fortunately a copy was also it seems commonly engraved on temples of Augustus and Rome' in the provinces with a Greek version as the Kown diaλEKTOS. Of these copies one remains fairly complete on the walls of a temple at Ancyra in Galatia [Angora], and some fragments at Apollonia in Pisidia. The first partial copy of the Latin version was made by a Dutchman, Augerius Busbequius, when on a mission to Soliman in 1555, and was printed by Andrew Schott in an edition of Aurelius Victor (1577). This however was a mere fragment of the whole; and since that time various attempts have been made to obtain a complete copy, as by Daniel Cosson, Dutch Vice-consul at Smyrna (in the 17th century), and the Frenchman Paul Lucas by the order of Louis XIV. At length in 1861 Napoleon III. obtained a complete transcript by the exertions of G. Perrot and E. Guillaume. Finally, in 1882, C. Humann obtained a plaster cast of the whole, both Greek and Latin, in a series of plates which were safely deposited in the Museum at Berlin. This is the foundation of the text as restored and revised by Mommsen in 1883.

B.C. 44

(First policy)

B.C. 43

Rérum gestárum díví Augusti, quibus orbem terra[rum] ímperio
populi Rom. subiecit, et inpensarum, quas in rem publicam
populumque Ro[ma]num fecit, incísarum in duabus aheneís pílís,
quae su[n]t Romae positae, exemplar sub[i]ectum.

Annós undéviginti natus exercitum priváto consilio et privatá impensá 1
comparávi, per quem rem publicam [do]minatione factionis
oppressam in libertátem vindicá[vi. Ob quae sen]atus decretis
honor[ifi]cís in ordinem suum m[e adlegit C. Pansa A. Hirtio
consulibu[s, con[sula]rem locum s[imul dans sententiae ferendae,
et im]perium mihi dedit. Rés publica n[e quid detrimenti
caperet, me] pro praetore simul cum consulibus pro[videre iussit.
Populus] autem eodem anno mé consulem, cum [cos. uterque bello
ceci]disset, et trium virum reí publicae constituend[ae creavit].

Quí parentem meum [interfecer]un[t, có]s in exilium expulí iudiciís 2 (lex Pedia) legitimís ultus eórum [fa]cin[us, e]t posteá bellum inferentís reí publicae víci b[is a]cie.

(Wars)

(Veterans)

(Honours)

[B]ella terra et mari c[ivilia exter]naque tóto in orbe terrarum 3
s[uscepi] victorque omnibus [superstitib]us cívibus pepercí.
Exte[rnas] gentés, quibus túto [ignosci pot]ui[t, co]nserváre quam
excídere m[alui]. Míllia civium Róma[norum adacta] sacramento
meo fuerunt circiter [quingen]ta. Ex quibus dedú[xi in
coloni]ás aut remísi in municipia sua stipen[dis emeritis millia
aliquant[um plura qu]am trecenta et iís omnibus agrós a [me
emptos] aut pecuniam pró p[raediis a] me dedí. Naves cépi
sescen[tas praeter] eás, si quae minóre[s quam trir]emes fuerunt.

[Bis] ováns triumpha[vi, tris egi c]urulís triumphós et appellá[tus sum 4
viciens se]mel imperátor. [Cum deinde plú]ris triumphos mihi
se[natus decrevisset, eis supersedi I[tem saepe laurus deposuí,
in Capitolio votis, quae] quóque bello nuncupaveram solu]tís.
Ob res á [me aut per legatos] meós auspicís meis terra
m[ariqu]e pr[o]spere gestás qu[inquagiens et quin]quiens decrevit
senátus supplicandum esse dís immo[rtalibus. Dies autem, per
quós ex senátús consulto [s]upplicátum est, fuere DC[CCLXXXX.
In triumphis meis] ducti sunt ante currum m[e]um regés aut
r[eg]um lib[eri novem. Consul fuer]am terdeciens, c[u]m [scribeb-]

Μεθηρμηνευμέναι ὑπεγράφησαν πράξεις τε καὶ δωρεαὶ Σεβαστοῦ θεοῦ, ἃς ἀπέλιπεν ἐπὶ Ῥώμης ἐνκεχαραγμένας χαλκαῖς στήλαις δυσί.

1 Ετῶν δεκαε[ν]νέα ὢν τὸ στράτευμα ἐμῇ γνώμῃ καὶ ἐμοῖς ἀν[αλ]ώμασιν ἡτοί[μασα], δι' οὗ τὰ κοινὰ πράγματα [ἐκ τῆ]ς τ[ω]ν συνο[μοσα]μένων δουλήας [ἠλευ]θέ[ρωσα. Ἐφ' ο]ἷς ἡ σύνκλητος ἐπαινέσασά [με ψηφίσμασι] προσκατέλεξε τῇ βουλῇ Γαΐῳ Πά[νσ]α [Αὔλῳ Ἱρτίῳ ὑ]π[ά]το[ι]ς, ἐν τῇ τάξει τῶν ὑπατ[ικῶ]ν [ἅμα τ]ὸ σ[υμβου]λεύειν δοῦσα, ῥάβδου[ς] τ' ἐμοὶ ἔδωκεν. [Περ]ὶ τὰ δημόσια πράγματα μή τι βλαβῇ, ἐμοὶ με[τὰ τῶν ὑπά]των προνοεῖν ἐπέτρεψεν ἀντὶ στρατηγο[υ]. [ ..... Ὁ δ]ὲ δ[ῆ]μος τῷ αὐτῷ ἐνιαυτῷ, ἀμφοτέρων [τῶν ὑπάτων π]ολέμῳ πεπτω[κ]ό[τ]ων, ἐμὲ ὕπα[τον ἀπέδειξ]εν καὶ τὴν τῶν τριῶν ἀνδρῶν ἔχον[τα ἀρχὴν ἐπὶ τῇ καταστάσει τῶν δ[η]μοσίων πρα[γμάτων] ε[ἵλ]ατ[ο].

2 [Τοὺς τὸν πατέρα τὸν ἐμὸν φονεύ]σ[αν]τ[α]ς ἐξώρισα κρί[σεσιν ἐνδίκοις τειμω[ρ]ησάμε[ν]ος αὐτῶν τὸ [ἀσέβημα κ]αὶ [με]τὰ ταῦτα αὐτοὺς πόλεμον ἐ[πιφέροντας τῇ πα]τ[ρ]ίδι δὶς ἐνείκησα παρατάξει.

3 [Πολέμους καὶ κατὰ γῆν] καὶ κατὰ θάλασσαν ἐμφυ[λίους καὶ ἐξωτικοὺς] ἐν ὅλῃ τῇ οἰκουμένῃ πολλοὺς ἀνεδεξάμην, νεικ]ήσας τε πάντων ἐφεισάμην [τῶν περιόντων πολειτῶν. τ]ὰ ἔθνη, οἷς ἀσφαλὲς ἦν συν[γνώμην ἔχειν, ἔσωσα μ]αλ[λον] ἢ ἐξέκοψα. Μυριάδες Ῥωμαίων στρατ[εύ]σ[ασ]αι ὑπ[ὸ τὸ]ν ὅρκον τὸν ἐμὸν ἐγένοντ[ο] ἐνγὺς π[εντήκ]ο[ντ]α· [ἐ]ξ ὧν κατή[γ]αγον εἰς τὰ[ς] ἀπο[ι]κίας ἢ ἀπέπεμψα εἰς τὰς] ἰδία[ς] πόλεις ἐκ[λυομένους]

4 Δὶς ἐπὶ κέλητος ἐθριάμβευσα], τρὶς [ἐ]φ ̓ ἅρματος. Εἰκοσά[κις καὶ ἅπαξ προσηγορεύθην αὐτο]κράτωρ. Τῆς [συνκλήτου]

[ocr errors]

ψηφισσ . . ων τὴν [δάφνην]

[Διὰ τὰ πράγ]μ[ατα, ἃ]

[αὐτὸς ἢ διὰ τῶν πρεσβευτῶν ἐμῶν] κατώρθωσα, π[εντ]ηκοντάκις [καὶ] πεντά[κις ἐψ]ηφίσατο ἡ σύ[νκλητ]ος θεοῖς δεῖ[ν] θύεσθαι. [Ἡμ]έραι οὖν αἱ[τα]ι ἐ[κ συ]ν[κλήτου] δ[ό]γματ[ο]ς ἐγένοντο ὀκτα[κ]όσιαι ἐνενή[κοντα]. Ἐν [τ]οῖς ἐμοῖς [θριάμ]βοις [πρὸ το]ῦ ἐμοῦ ἅρμ[ατος βασι]λεῖς ἢ [βασιλέων παῖ]δες [παρήχθ]ησαν ἐννέα.

« ΠροηγούμενηΣυνέχεια »