ΣΥΝΕΚΔΗΜΟΣ ΙΕΡΑΤΙΚΟΣ.

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΝ.

Μι' ἀπὸ τὰς ἑξῆς τρεῖς ἐπιςολὰς τοῦ Αποςόλου Παύλου, ἡ Πρὸς Τίτον, ἐξεδόθη μὲ νέαν μετάφρασιν εἰς τὸν τρίτον τόμον τῶν Ατάκτων· ὅπου ἐφανέρονα καὶ τὴν περὶ αὐτῶν κρίσιν (1) τοῦ ἱεροῦ Αὐγουσίνου.

Εκ ταύτης λαβόντες ἀφορμὴν τινὲς ἀπὸ τοὺς ὁμογενεῖς με ἐπαρακίνησαν νὰ προσθέσω εἰς τὴν προεκδομένην Προς Τίτον να τοῦ Παύλου καὶ τὰς δύο Πρὸς Τιμόθεον ἐπιςολὰς τοῦ αὐτοῦ, καὶ νὰ τὰς ἐκδώσω τόμον χωριςὸν εἰς χρῆσιν τοῦ Κλήρου τῆς Ανατολικῆς ἐκκλησίας. Τὸν τόμον τοῦτον προσφέρω σήμερον εἰς τοὺς σεβασμίους ἡμῶν ἱερεῖς.

Εἰς τοῦ κειμένου τὴν νέαν μετάφρασιν, ἐπρόσθεσα καὶ τὴν παλαιὰν, καὶ τὰς κριθείσας ἀναγκαίας ἐξηγήσεις, ὡς ἔπραξα εἰς τὴν πρώτην ἔκδοσιν τῆς Πρὸς Τίτον, πλατι τέρας ὅμως καὶ διεξοδικωτέρας πολὺ, ἐρανισμένας ἀπὸ τοὺς πατέρας τῆς ἐκκλησίας, καὶ ἀπὸ νεωτέρους ἄλλους ἐξηγητάς, ἱκανὰς νὰ σαφηνίσωσιν καὶ εἰς τοὺς ἱερεῖς καὶ εἰς τοὺς κοσμικοὺς τὸν νοῦν καὶ τὸν σκοπὸν τοῦ Αποςόλου.

(1) Καὶ τὴν ἀνενθυμίζω καὶ πάλιν κατωτέρω, σελ. μθ'.

α

Λέγων, ἱερεῖς, δὲν νοῶ τοὺς ὁπωσοῦν λογίους ἡμῶν ἐκκλη σιαςικούς. Οὗτοι δὲν ἔχουν χρείαν ἐξηγητοῦ τῆς Νέας Διαθήκης, ἀναγινώσκοντες καὶ γινώσκοντες αὐτήν· « Οὐ χρείαν ἔχουσιν » οἱ ἰσχύοντες ἰατροῦ, ἀλλ ̓ οἱ κακῶς ἔχοντες » (1).

Οἱ κακῶς ἔχοντες ὅμως οὗτοι, διὰ τὴν παρελθοῦσαν πολυχρόνιον καὶ κοινὴν τῆς Ελλάδος δυσυχίαν, εἶναι πολλοὶ ἐκ τῶν ἱερωμένων, καὶ πλειότεροι ἔτι ἐκ τῆς τάξεως τῶν κοσμικών. ὅλων ἡμῶν ἡ ἀῤῥωσία τοῦ λογικοῦ, ἐκακοσύνευσε τόσον, ὥςε φοβερίζει νὰ πνίξῃ τὴν εἰς τὰς τρεῖς ταύτας ἐπιςολὰς παραγ γελλομένην ἀπὸ τὸν Απόστολον « Υγιαίνουσαν διδασκα» λίαν » (2), καὶ νὰ σβέσῃ τὴν χρισιανικὴν θρησκείαν ἀπὸ τῆς γῆς. Διότι, ἐὰν εἶπεν ὁ Χρισός, ὅτι « Πύλαι ᾅδου οὐ » κατισχύσουσιν αὐτῆς» (3), τοῦ αὐτοῦ ὅμως λόγος εἶναι καὶ τὸ, « Πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλθὼν ἄρα εὑρήσει τὴν πίσ » σιν ἐπὶ τῆς γῆς; » (4). Τὸ πρῶτον σημαίνει, ὅτι ἡ δι δασκαλία του θέλει μένειν ἀθάνατος, διότι σηρίζεται εἰς τὴν πρὸς Θεὸν καὶ πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπην, καὶ ἀκολούθως εἰς τὴν περιέχουσαν ὅλας τὰς ἀρετὰς ἰσόνομον δικαιοσύνην, ἐκ τῆς ὁποίας μόνης κρέμεται τοῦ ἀνθρώπου ἡ εὐδαιμονία· τὸ δεύτερον, ὅτι καὶ μέλλει ὅμως ποτὲ ἡ Υγιαίνουσα διδασκαλία ν' ἀῤῥωτήσῃ τόσον, ὥςε νὰ φοβερίζη θάνατον.

Δὲν εἶναι ἀμφιβολία, ὅτι εἰς ἡμᾶς τὴν σήμερον ἡ ἀληθὴς ἠθικὴ τοῦ Χριςοῦ ἀῤῥωσεῖ βαρυτάτην ἀῤῥωσίαν, εἰς δὲ τοὺς

(1) Mard. J', 12. ——— (2) Α', Τιμοθ. ς', 3. Τίτ. 2, 9. (4) Λουκ. ιή, 8.

(3) Ματθ. ις', 18.

Δυτικοὺς χρισιανοὺς καὶ πνέει τὰ λοίσθια· εἰς ἡμᾶς, διὰ τὴν προξενηθεῖσαν πρῶτον ἀπὸ τὸν ζυγὸν τῶν Γραικορωμαίων αὐτοκρατόρων, ἔπειτα τῶν Τούρκων, ἀπαιδευσίαν, εἰς δὲ τοὺς Δυτικούς, διότι αὐτὴ ἡ λεγομένη κεφαλὴ τῆς ἐκκλησίας των ἠῤῥώτησε πρώτη ̇ καὶ τῆς κεφαλῆς αἱ ψυχικαί, ὡς καὶ αἱ σωματικαί, ἀῤῥωσίαι, εἶναι αἱ κινδυνωδέςεραι. Απολακτίσασα τὸ θεμελιῶδες τοῦ Χριςοῦ παράγγελμα εἰς τοὺς μέλο λοντας νὰ τὸν διαδεχθῶσι προεςώτας τῆς ἐκκλησίας, « « Η βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔσιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου ἐτόλ μησε νὰ προσκολλήσῃ εἰς τὴν χρισιανικὴν πατρικήν προςασίαν καὶ κοσμικὴν ἐξουσίαν, νὰ συγκροτήση ἱεροβασιλικὴν αὐλὴν (1) μὲ ὑποδυνάςας ἱερωμένους αὐλικοὺς πολλοὺς, οἱ ὁποῖοι ἐξανάγκης, διὰ νὰ κρατῶσι καὶ νὰ τρέφωσι τὴν ἐξου σίαν, ἐπενόησαν νὰ κάμωσι « Πορισμὸν τὴν εὐσέβειαν » ὡς λέγει ὁ Απόςολος (2), νὰ τρέφωσι τὴν ἀπαιδευσίαν τῶν λαῶν μὲ διδασκαλίας ἀντιχριστιανικὰς (3), καὶ νὰ ἐρεθίζωσι τοὺς κοσμικοὺς δυνάςας κατ ̓ αὐτῶν, μὲ πρόφασιν ὅτι οἱ λαοὶ δὲν ὑποτάσσονται, ἂν δὲν κυβερνῶνται μὲ ῥάβδον σιδηρᾶν.

ὅσις ἀμφιβάλλει περὶ τούτων, ἃς ἐξετάσῃ τὴν ἐκκλησιαςικὴν ἱςορίαν καὶ τὰς κατὰ τὸν μεσαιῶνα πράξεις τῶν ἱερωμένων Ανατολικῶν καὶ Δυτικῶν, καὶ ἐς τὰς παραβάλῃ μὲ τὰς ἐσχά

(1) ὥστε νὰ ὀνομάσῃ δὲν ἐξεύρω τίς Ιταλὸς τὸν Πάπαν Μέγαν Τοῦρκον (ήγουν Σουλτάνον) τῶν Χριστιανών, I grand Il Turco dei Christiani. Ιδε FABRIC. Biblioth. Græc. tom. VI, pag. 457. (2) Α', Τιμοθ. ς', 5. (3) Αὐτόθ.

τως κινηθείσας εἰς τὴν Γαλλίαν καὶ τὴν λοιπὴν Εὐρώπην ταραχάς. Κατ' άλλο δεν διαφέρουν ἀπὸ ταύτας ἐκεῖναι, πλὴν ὅτι οἱ τότε ταραχοποιοί, ἦταν τόσον ἰσχυρότεροι, ὅσον ἦτο πλειοτέρα ἡ ἀπαιδευσία τῶν λαῶν· οἱ δὲ σύγχρονοί μας δείχνου ται τόσον ταραχωδέςεροι, ὅσον μεγαλήτερον φόβον ἐμπνέει εἰς αὐτοὺς ὁ κυριεύσας τοὺς λαοὺς ἔρως τῆς παιδείας καὶ τῆς ἐλευθερίας.

ὁ χρισιανισμός σήμερον, ὡς τὸν διδάσκουν αὐτοὶ, ἐκατάντησεν εἰς ἀληθινὸν Φαρισαϊσμόν. Τῆς Νέας Διαθήκης τὰ παραγ γέλματα ἐμεταμορφώθησαν εἰς μαγικὰς ἐπῳδὰς, τὰς ὁποίας ἀρκεῖ νὰ ἀναγινώσκῃ ἡ ν ̓ ἀκούῃ ὁ χριστιανὸς, διὰ νὰ ὠφελῆται ἀπ' αὐτάς.

Οὕτως ἀνεγίνωσκαν κ ̓ ἐδίδασκαν τοὺς μαθητάς των ν ἀναγινώσκωσι τὴν Παλαιὰν Διαθήκην οἱ Φαρισαῖοι, ἕως νὰ συῤῥάπτωσι τὸν Δεκάλογον εἰς πιττάκια, ὀνομάζοντες αὐτὰ Φυλακτήρια, καὶ νὰ τὰ ςολίζωνται, συνεριζόμενοι τίς ἄλλος ἄλλου νὰ τὰ φέρῃ πλατύτερα, ὡς τοὺς ἐλέγχει περὶ τούτων αὐτ τὸς ὁ Χρισὸς «Πάντα δὲ τὰ ἔργα αὑτῶν ποιοῦσι πρὸς τὸ » θεαθῆναι τοῖς ἀνθρώποις· πλατύνουσι δὲ τὰ φυλακτήρια » αὑτῶν κ. τ. λ. » (1).

Μὲ τοιαῦτα φυλακτήρια ἐδιδάσκετο ὁ χριστιανισμὸς καθ ̓ ὅλον σχεδὸν τὸν μεσαιῶνα, κατὰ μίμησιν τῶν ἐθνικῶν καὶ Φαρισαϊκῶν φυλακτηρίων. ὁ Ιερώνυμος, πατὴρ τῆς τετάρτης ἑκατονταετηρίδος, ὀνειδίζων δι' αὐτὰ τοὺς Ἰουδαίους,

(1) Ματθ. κγ', 5.