Εικόνες σελίδας
PDF
Ηλεκτρ. έκδοση

179 τας, μὴ τὰς καταγράφῃς εἰς τὸν κατάλογον τῶν ἀπὸ χρισιανῶν ἐλεημοσύνας τρεφομένων χηρῶν, διὰ νὰ μὴν ἐξοδεύεται εἰς αὐτ τὰς ὅ,τι χρεωσεῖται εἰς τὰς ὄντως χήρας. — ΚΑΤΑΣΤΡΗΝΙΑΣΩΣΙ. Εἰς μόνην τὴν Νέαν διαθήκην καὶ μίαν μόνην φορὰν ἐδῶ εὑρίσκεται τὸ σύνθετον Καταςρηνιῶ· καὶ τὸ ἐξω ήγησαν, τρυφῶ, ἀκολαςαίνω, ἀσελγαίνω (libertiner). Εἰς παρομοίαν τινὰ σημασίαν ἐμεταχειρίσθη ὁ Απόςολος Ιωάννης τὸ ἁπλοῦν Στρηνιῶ, ὡς καὶ τὸ οὐδέτερον ὄνομα Στρῆνος, λαλῶν περὶ τῆς Βαβυλῶνος, ἐπειδὴ τὰ συνάπτει μὲ τὸ Πορ νεύω, « Οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς μετ' αὐτῆς ἐπόρνευσαν, καὶ » οἱ ἔμποροι τῆς γῆς ἐκ τῆς δυνάμεως τοῦ στρήνους αὐτῆς « ἐπλούτησαν. . . ὅσα ἐδόξασεν ἑαυτὴν καὶ ἐς ρηνίασεν, » τοσοῦτον δότε αὐτῇ βασανισμὸν κ. τ. λ. » (1). ὁ Ζωναρᾶς τὸ ἐξηγεῖ διὰ τοῦ Ατακτῶ, « Στρηνιάν, ἀτακτεῖν... ἀπὸ » μεταφορᾶς τῶν ἀλόγων ζώων. Καὶ ὁ Απόςολος• Όταν κατα» ςρηνιάσωσι τοῦ Χρισοῦ, γαμεῖν θέλουσι (2) ». Από τὸ Στηνιῶ ἡ Στρηνιάζω εἴκασα ἀλλοῦ (3) ὅτι ἐγεννήθη τῶν Γραικορωμαίων το Στριγγίζω, μεγαλοφωνῶ, κραυγάζω (crier), διότι τῶν ἀκολάζων εἶναι καὶ ἡ μεγάλη καὶ θρασεία φωνή. Τοῦ Αποςολικοῦ Καταφρηνιῶ σημαντικὸν ἔχομεν τὸ ἀμετάβατον, Γαυριάζω ή Γαυρόνω (ἀπὸ τὰ παλαιὰ Γαυριάω καὶ Γαυρόομαι, τὰ σημαίνοντα Επαίρομαι, μεγαλύνομαι, θρασύνομαι), καὶ μεταχειριζόμεθα καὶ τὰ δύο εἰς σημασίαν ἀφροδισίου θρασύτητος καὶ προπετείας. Οὕτω λέγομεν Γυναῖκα γαυρωμένην, τὴν φανερόνουσαν μὲ λόγους προπετεῖς καὶ μὲ ἄσεμνα του σώματος κινήματα τὴν ἐπιθυμίαν τῶν ἀνδρῶν. Λέγει ὁ Ησύχιος « Γαυρίαμα, καύ

(1) Αποκαλύψ ιή, 5, καὶ γ. —(3) Ατακτ. Ι, σελ. 184.

(2) Ζωναρ. Λεξικ. σελ. 1681.

[ocr errors]

» χημα, ἔπαρμα, φρύαγμα· Γαυριών. . . . ἐπαιρόμενος, ἀλαζο » νευόμενος. Γαῦρος, αὐθάδης, κ. τ. λ. ». Σώζεται καὶ ἄλλο συνώνυμον τοῦ Γαυριάω καὶ Στρηνιάω, κατὰ τὸν Ησύχιον, τὸ Σιληπορδῶ· « Σιληπορδεῖν, ΣΤΡΗΝΙΑΝ, ἁβρύνεσθαι, » θρύπτεσθαι, χλιδᾷν » τὸ ὁποῖον οἱ χυδαῖοί μας ἐμεταμόρ φωσαν σήμερον εἰς τὸ Τσιλιπουρδῶ (regimber κυρίως λεγόμενον διὰ τὰ ἄλογα ζῶα. — ΓΑΜΕΙ͂Ν ΘΕΛΟΥΣΙ. Δὲν καταδικάζει ὁ Απόςολος τὴν δευτερογαμίαν τῶν χηρῶν, ἐπειδὴ κατωτέρω λέγει « Βούλομαι οὖν νεωτέρας γαμεῖν » (1) ἀλλὰ κατακρίνει ἐκείνας τὰς χήρας, ὅσαι ἀπατήσασαι τὴν ἐκ κλησίαν, κατεγράφησαν νέαι εἰς τὸν κατάλογον τῶν ἀπὸ τὰς ἐλεημοσύνας τρεφομένων, μὲ ὑπόσχεσιν νὰ ὑπηρετῶσι τὸ κατὰ δύναμιν εἰς τὰς χρείας τῶν πισῶν, ἔπειτα ἠθέτησαν τὴν ὑπό

σχεσιν.

[ocr errors]

12. ΕΧΟΥΣΑΙ ΚΡΙΜΑ κ. τ. λ. Εξηγήθη πρότερον (2) τὸ Κρίμα. ΠΙΣΤΙΝ ΑΘΕΤΗΣΑΝ. Αὐταὶ ἀφ' ἑαυτῶν ἐκατακρίθησαν, παραβαίνουσαι τὴν ὁποίαν ὑπεσχέθησαν ὑπό σχεσιν, ὅταν ἐζήτησαν νὰ γραφθῶσιν εἰς τὸν κατάλογον ὡς πτωχαί, ὡς τὸ ἐξηγεῖ ὁ Χρυσόσομος· « Πίσιν, τὴν συνθήκην » λέγει, τὴν ἀλήθειαν, ὡσεὶ ἔλεγεν, ἐψεύσαντο αὐτὴν, ἠθέ» τησαν, παρέβησαν τὰς συνθήκας » (3).

13. ΑΜΑ ΔΕ ΚΑΙ ΑΡΓΑΪ ΜΑΝΘΑΝΟΥΣΑΙ. Αἱ A νέαι χήραι τρεφόμεναι ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν, ὡς πτωχαί, μαν θάνουν εἰς τὸν αὐτὸν καιρὸν καὶ τὴν ἀργίαν. Τοιοῦτον ἀποτέλεσ σμα ἔχουν αἱ ἀνόητοι ἐλεημοσύναι· τρέφουσαι τοὺς δυναμένους νὰ τρέφωνται μὲ τὰ ἔργα τῶν ἰδίων χειρῶν, τοὺς διδάσκουν νὰ ἀποςρέφωνται τὴν ἐργασίαν. Τὸ « Αργαὶ μανθάνουσαι » ἰσο

(1) Σελ. 182. 1δ. καὶ ἀνωτέρ. σελ. 172. — (2) Σελ. 124-125. (3) Ιδ. ἀνωτέρ. σελ. 161. καὶ SUIGER. Thesaur. ecclesiast. tom. II, pag. 735.

[ocr errors]
[ocr errors]

δυναμεῖ μὲ τὸ Αργίαν μανθάνουσαι, ὡς τὸ ἡρμήνευσεν ὀρθὰ ὁ Γραικὸς μεταφραςής « Μανθάνουσι νὰ ἦναι ἀκαμά » τραις » καὶ τὸ ἐνόησεν ἕνας ἀπὸ τοὺς νεωτέρους ἐξηγη τὰς (1), φέρων ὅμως παράδειγμα ἀκατάλληλον τὸ « Ως εἰ » δῶσιν ἄνθρωποι ὄντες » τοῦ Λουκιανοῦ. Εἶχε καταλληλότερον. ἀπὸ τὸν αὐτὸν Λουκιανὸν τὸ « Ηξίουν μετεωρολέσχης διδά » σκεσθαι » (2), τὸ ὁποῖον ἀλλοῦ ἐπαράβαλα μὲ τοῦ Πλου τάρχου τὸ « Χαλκέα διδάσκειν » (3), καὶ μὲ τοῦ Ξενοφῶντος τὸ « Σκυτέα διδάξασθαί τινα ή τέκτονα » (4). ΠΕΡΙΕΡΧΟΜΕΝΑΙ ΤΑΣ ΟΙΚΙΑΣ. ὁ ἀργός, διὰ νὰ ἐλευθερωθῇ ἀπὸ τὴν σύντροφον τῆς ἀργίας ἀνίαν (ennui), φυσικά ζητεῖ ἐπισκέψεις καὶ συναναςροφὰς ἀκαίρους, καὶ πολλάκις τοιαύτας, ὁποῖαι νὰ ταράσσωσι καὶ τὴν ἡσυχίαν τῶν ἄλλων.—ΦΛΥΑΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΡΓΟΙ, ΛΑΛΟΥ͂ΣΑΙ ΤΑ ΜΗ ΔΕΟΝΤΑ. Η αργία γεννᾷ τὴν πολυλογίαν, μητέρα τῆς φλυαρίας, καὶ τῆς λαλιᾶς τῶν μὴ δεόντων, ἤγουν λόγων περισσῶν μωρῶν καὶ ματαίων · « Εφλυάρει, ἐλήρει, ἐμωρολόγει » λέγει ὁ Ησύχιος, και « Περιείργασμαι, ποιητὸν (γρ. περιττόν) ἐποίησα ». Η ἐπιθυμία νὰ ἔχωσιν ὕλην λόγων πάντοτε πρόχειρον, τὰς κάμνει καὶ Περιέργους· « Τῇ δ ̓ ἀδολεσχίᾳ καὶ ἡ περιεργία, κακὸν » οὐκ ἔλαττον, πρόσεςι· πολλὰ γὰρ ἀκούειν θέλουσιν, ἵνα » πολλὰ λέγειν ἔχωσιν » (5), ἤγουν ἀσχολουμένας νὰ ἐρευ νῶσι καὶ νὰ κρίνωσι τὰς πράξεις τῶν ἄλλων. Ο Θεοφύλακτος, ἐξηγῶν τὸ μέρος τοῦτο τῆς ἐπιςολῆς, λέγει, « Περιοδεύουσαι

(1) ROSENMULLER, Schol. in Nov. Testament. tom. V, pag. 53. (2) Λουκιαν. Ικαρομενιππ. S 5. (3) Πλουτάρχο Λυκούργο καὶ Νουμ. σύγκρ. § 4, καὶ τὰς ἐκεῖ σημ. Μέρ. Ι, σελ. 407. (4) Ιδ. Ξενοφ. Απομνημ. 1V, 4, § 5. ἴδε καὶ Ατακτ. Ι, σελ. 89. = (5) Πλουταρχ. Περὶ ἀδολεσχ. τομ. VII, pag. 23. Reisk.

» γὰρ τὰς οἰκίας, οὐδὲν ἀλλ ̓ ἢ τὰ ταύτης πρὸς ἐκείνην φέτ » ρουσαι, καὶ τὰ ἐκείνης εἰς ταύτην· καὶ ἀναγκαίως εἰς περι» εργίαν ἐκ τοῦ ἐρευνᾶν πάντα, καὶ φλυαρίαν, ἐκ τοῦ λέγειν » τὰ πάντων πρὸς πάντας, ἐκτραχηλίζονται » (1). Αἱ γυναῖκες κλίνουν πολὺ εἰς τὸ αἰσχρὸν ἁμάρτημα τοῦτο, καὶ μάλιστα αἱ γραῖαι· ἂν ἦναι καὶ μαθημέναι ἐκ νεότητος εἰς τὴν ἀργίαν, τὰς κάμνει τὸ γῆρας ἀργοτέρας (2). Δεν λείπουν ὅμως καὶ ἄνδρες μορφὴν ἀνδρὸς ἔχοντες, ψυχὴν δὲ γυναικαρίων. Τοιοῦτοι ἦσαν μεταξὺ τῶν χριςιανῶν τῆς Θεσσαλονίκης οἱ κατηγορούμενοι ἀπὸ τὸν Απόςολον· « Ακούομεν γάρ τινας περιπατοῦντας ἐν

ὑμῖν ἀτάκτως μηδὲν ἐργαζομένους, ἀλλὰ περιεργαζομένους. » Τοῖς δὲ τοιούτοις παραγγέλλομεν.... ἵνα μετὰ ἡσυχίας ἐρω » γαζόμενοι, τὸν ἑαυτῶν ἄρτον ἐσθίωσιν » (3).

14. ΒΟΥΛΟΜΑΙ ΟΥ̓͂Ν ΝΕΩΤΕΡΑΣ ΓΑΜΕΙ͂Ν. Συμβουλεύει τὰς νέας χήρας νὰ ὑπανδρεύωνται· ἡ νεότης των ὑποθέτει, ὅτι δύνανται νὰ ἐργάζωνται· καὶ προσθέτουσαι καὶ τὰ ἀπὸ τὴν ἐργασίαν τοῦ ἀνδρὸς κέρδη, ἔχουν πῶς νὰ ζήσωσι χωρὶς νὰ βαρύνωσι τὴν ἐκκλησίαν, καταγραφόμεναι εἰς τὸν κατάλογον τῶν πτωχῶν. — ΤΕΚΝΟΓΟΝΕΪΝ. Τὸ λαμβάνει ἐδῶ ὡς ἀκριβῶς συνώνυμον τοῦ ἀνωτέρω Τεκνοτροφεῖν « Ε » ἐτεκνοτρόφησεν ». Νόει λοιπὸν καὶ τοῦτο ὡς ἐκεῖνο (4). ΟΙΚΟΔΕΣΠΟΤΕΪΝ: Δὲν νοεῖ ἁπλῶς τὸ Νὰ δεσπόζῃ οἶκον, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐξεύρῃ νὰ τὸν κυβερνᾷ, ὄχι μόνον νὰ λέγεται Οι κοδέσποινα ή Οικοκυρά (mère de famille) ἀλλὰ καὶ Οικονόμος καὶ Οἰκουρὸς ἀγαθή (5). ΜΗΔΕΜΙΑΝ

[ocr errors]

(1) ἶδε ἀνωτέρ. σελ. 129, καὶ SUIGER. Thesaur. ecclesiast. tom. II, pag. 1447. — (2) Ιδ. κατωτέρ. τὴν ἐξήγ. Β. Τιμόθ.

δ, 6. (3) Β', Προς Θεσσαλ. γ', 11-12. ==(4) Α', Προς Τιμόθ. 6.——————— έ, το, σελ. 172-173. = (5) Προς Τίτ. β', 5.

ΑΦΟΡΜΗΝ κ. τ. λ. Νὰ μὴ δίδωσιν εἰς τὸν ἀντικείμενον καμ μίαν ἀφορμὴν νὰ τὰς κακολογῇ. Ο Αντικείμενος σημαίνει τὸν ἐχθρὸν τοῦ χρισιανισμοῦ, εἴτε ἐθνικὸν, εἴτε καὶ κανένα ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους, ὅσοι δὲν εἶχαν ἀκόμη δεχθῆν τὴν πίσιν τοῦ Χριςοῦ. Εἰς τοῦτο τὸ « Μηδεμίαν ἀφορμὴν διδόναι τῷ ἀντι» κειμένῳ λοιδορίας χάριν » τὴν τελευταίαν λέξιν, Χάριν, βλέπω ὅτι ἠμελήθη ἀπὸ τοὺς μεταφραςὰς, ὡς πλεονασμός, οὐδ ̓ οἱ ἐξηγηταὶ εἶπαν τί ποτε περὶ αὐτῆς. Δὲν πλεονάζει ὅμως, ἀλλ ̓ εἶναι ἀπ ̓ ἐκείνας τὰς συνήθεις καὶ εἰς τοὺς Έλληνας συγγραφεῖς ἀνακολουθίας τοῦ λόγου, καὶ κρίνω τὸ Χάριν (ταυτόσημον ἐδῶ μὲ τὸ ἕνεκα) τόσον ἀναγκαῖον, ὥσε χωρὶς αὐτὸ κολοβόνεται τοῦ Αποςόλου τὸ νόημα. Τὸ ἀνακόλουθον θεραπεύεται, ἂν ὑποθέσῃς τὴν λέξιν εἰς τὴν ἀρχὴν τῆς φράσεως, ἑνωμένην μὲ ἄρθρον, « Χάριν τοῦ μηδεμίαν ἀφορμὴν διδόναι τῷ ἀντικειμένῳ » λοιδορίας ». Ο σκοπὸς τῆς ἀποστολικῆς συμβουλῆς, νὰ ὑπὸ ανδρεύωνται αἱ νέαι χῆμαι, εἶναι, διὰ νὰ μὴ δίδωσιν ἀφορμὴν κατηγορίας εἰς τοὺς ἀπίσους· συμβουλῆς ὄντως θείας, καὶ παντάπασιν ἐναντίας εἰς τὴν ἀνωτέρω (1) δαιμονικὴν συμβουλὴν τῶν « Κωλυόντων γαμεῖν ». ὅθεν καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς ἐξηγη τὰς (2) ἔφερε μαρτύριον τοῦ Πλουτάρχου, ὀνομάζοντος τὸν γάμον « Δεσμὸν τῆς νεότητος ἀσφαλέςατον » (3). ὁ αὐτὸς Πλούταρχος μᾶς ἐγνώρισε καὶ τοῦ φιλοσόφου Πολέμωνος τὴν ὡραίαν γνώμην, ὅςις ἔκρινε τὸν ἔρωτα τοῦ νομίμου γάμου, Θεοῦ δῶρον εἰς φυλακὴν τῆς σωφροσύνης « Πολέμων γὰρ ἔλεγε, » τὸν ἔρωτα εἶναι θεῶν ὑπηρεσίαν εἰς νέων ἐπιμέλειαν καὶ σω» τηρίαν (4) ».

[ocr errors]

(2) ROSEN MULLER, Schol. (3) Πλουταρχ. Περὶ

(1) Α', Τιμοθ. δ', 3, σελ. 138. in Nov. Testament. tom. V, pag. 53.:

παίδ. ἀγωγ. τόμ. VI, σελ. 46, Reisk. =(4) ὁ αὐτ. Πρὸς Ηγεμόν. ἀπαίδευτ. τόμ. ΙΧ, σελ. 121, καὶ Θησ. καὶ Ρωμύλ. σύγκρισ. τόμ. 1, σελ. 149.

« ΠροηγούμενηΣυνέχεια »