risque avunculus Cæsar ad sacrificandum acciverat, affirmavit ipsum esse, cujus imago secundum quietem sibi obversata sit. Sumenti 22 virilem togam tunica lati clavi, resuta ex utraque parte, ad pedes decidit. Fuerunt, qui interpretarentur, non aliud significare, quam ut is ordo, cujus insigne id esset, quandoque ei subjiceretur. Apud Mundam 23 D. Julius castris locum capiens, quum silvam cæderet, arborem palmæ repertam conservari, ut omen victoriæ, jussit ex ea continuo enata soboles adeo in paucis diebus adolevit, ut non æquipararet modo matricem, verum et obtegeret, frequentareturque 24 columbarum nidis, quamvis id avium genus duram et asperam frondem maxime vitet. Illo et præcipue ostento motum Cæsarem ferunt, ne quem alium sibi succedere, quam sororis nepotem, vellet. In secessu Apolloniæ Theogenis mathematici 25 pergulam, comite Agrippa, ascenderat: quum Agrippæ, qui prior consulebat, magna et pæne incredibilia prædicerentur, reticere ipse 26 genituram suam, nec velle edere perseverabat, metu ac pudore, ne 22. Sumenti virilem togam, etc. Conf. Dio, l. c. Latum clavum simul cum toga virili singulari Cœsaris beneficio adolescentulo Octavio datum videri, quum vetere more ab iis demum sumeretur, qui post gestos honores in Senatum admitterentur, monuimus ad cap. 38. Aliam minus probabilem rationem dat Ferrarius, de Re Vest. III, 13. Ex utraque parte; anteriore et posteriore. Resuta; resolutis suturis; de quibus ipsis idem Ferrar. III, 16. Postea, sine causa Ernest. scribendum duxit significari. Supple id. 23. Apud Mundam, etr. Conf. Dio, XLIII, 41, ubi Cæsarem post hoc prælium maximarum rerum spem concepisse narrat. 24. Frequentareturque columbarum nidis. Augurium firmabat quod Veneri, a qua originem habere per Enean Julia gens credebatur, columbæ sacræ sunt. 25. Pergulam. Ernest. interpretatur @ov, diætam in loco edito. Docuit in pergula Crassitius Grammaticus, auctore Nostro, de Illustr. Gramm. 18. Agrippam cum Augusto Apolloniæ fuisse, docet etiam Vell. II, 59. 26. Genituram suam; horam et momentum quo natus erat, ut ex sideribus mathematicus in ejus fatum inquireret. minor inveniretur. Qua tamen post multas adhortationes vix et cunctanter edita, exsiluit Theogenes, adoravitque eum. Tantam mox fiduciam fati Augustus habuit, ut thema 27 suum vulgaverit, nummumque 28 argenteum nota sideris Capricorni, quo natus est, percusserit. XCV. Post necem Cæsaris, reverso ab Apollonia et ingrediente eo Urbem, repente' liquido ac puro sereno, circulus ad speciem cælestis arcus orbem solis ambiit : ac subinde Julia, Cæsaris filiæ, monumentum fulmine ictum est. Primo3 autem consulatu, ei augurium capienti duodecim se vultures, ut Romulo, ostenderunt; et 4im 28. Nummumque argenteum, etc. Plures nummos diversæ materiæ, quibus insculpta Capricorni nota, Augusti seu Σεβαστοῦ nomen præ se ferentes, dedit Patin. ad h. 1. tabula XIII, N° 2. Conf. Fabric. ad Dion. 1. c. XCV. 1. Repente liquido ac puro sereno, Serenum substantive dictum, ut sæpius; nec audiendus Reitz., qui adjectivorum alterum ex interpretatione ortum existimat. Sæpius præter necessitatem plura ejusdem potestatis vocabula jungit Noster. 2. Circulus... orbem solis ambiit. Vell. II, 59: « quum intraret Ur- in arcu solet » narrat. Versicolorem circulum dicit Plin. H. N. II, 28. Conf. Oros. VI, 28; Dio, XLV, 4, cui compares Zonar, X, 13. 3. Primo autem consulatu, etc. Dio, XLVI, 46, factum hoc narrat primo die Comitiorum, quibus consulatum Octavianus est adeptus; quod confirmare videtur opinionem Casauboni, candidato consulatus, non Consuli, hoc augurium contigisse existimantis. Sed præterquam, quod Octavianus consulatum rapuit, non legitime professus est, magistratibus tantum, non candidatis, auguria capere licuisse constat. 4. Et immolanti, etc. Subjungit hoe Suetonius per ὕστερον πρότερον, ut monuere Casaub. ad h. 1. et Wesseling. Observ. II, 18, p. 218. Accidit enim hoc Octaviano ante consulatum, ut docet Dio, qui suo loco rem narrat XLVI, 35. Plin. H. N. XI, 37 (73) : « Divo Augusto Spoleti sacrificanti primo potestatis suæ die, sex victimarum jecinora replicata intrinsecus ab ina fibra reperta sunt; respon molanti omnium victimarum jecinora replicata intrinsecus ab ima fibra paruerunt, nemine peritorum aliter conjectante, quam læta per hæc et magna portendi. 1 XCVI. Quin et bellorum omnium eventus ante præsensit. Contractis ad Bononiam Triumvirorum copiis, aquila, tentorio ejus supersedens, duos corvos hinc et inde infestantes afflixit, et ad terram dedit; notante omni exercitu, futuram quandoque inter collegas discordiam talem, qualis secuta est, atque exitum præsagiente. In Philippis, Thessalus quidam de futura victoria nunciavit, auctore D. Cæsare, cujus sibi species itinere avio occurrisset. Circa Perusiam, sacrificio3 non litante, quum augeri 4 hostias imperasset, ac subita eruptione hostes omnem rei divinæ apparatum abstulissent, constitit inter haruspices, quæ periculosa et adversa sacrificanti denunciata essent, cuncta in illos recasura qui exta haberent. Neque aliter evenit. Pridie, quam Siciliensem sumque duplicaturum intra annum imperium.. 5. Replicata. Docta est super h. 1. disputatio Forwerckii, qua ostendit, jecinora replicata, dirra, seu duplicia, duplicata (ut Val. Max. I, 6, 9, caput jecinoris duplex dicit), esse prægrandia, solitam magnitudinem excedentia. Comparat Cic. de Divin. I, 14, « tenebræ conduplicantur; » id est, augentur; ad Herenn. III, 4, « duplicatur voluntas, » i. e. augetur; Virgil. Ecl. II, 67, « sol duplicat unbras, » cui respondet, majores cadunt umbræ, etc. Nimirum, ob nimiam magnitudinem ita se replicuerant exta, ut duplicia viderentur. Paruerunt. Dio, supin; Plin. reperta sunt. Inepte olim editt., patuerunt. Conf. Oudend. ad. h. 1. XCVI. 1. Contractis ad Bononiam, etc. Conf. Dio, XLVII, 1; Zonar. X, 16. 2. In Philippis, etc. Conf. Dio, XLVII, 41. 3. Sacrificio non litante. Ita Græcis victima ipsa dicitur καλλιερεῖν. Vide Wesseling. ad Herodot. IX, 19, et Schafer. ad Lamb. Bos. pag. 213; de Lat. litare, Oudend. ad Lucan. VI, 523, et ad h. 1.; Heyn. ad Virgil. Æneid. IV, 50. 4. Augeri hostias; aliam super aliam adduci, donec bona exta reperisset. 5. Pridie, quam Siciliensem pugnam, etc. Dio, XLIX, 5, post rem apud Siciliam male gestam id accidisse Augusto narrat. Plin. H. N. IX, 16 (22): « Siculo bello ambulante in litore Augusto, piscis e pugnam classe committeret, deambulanti in litore piscis e mari exsiluit, et ad pedes jacuit. Apud Actium, descendenti in aciem asellus cum asinario occurrit: homini Eutychus, bestiæ Nicon erat nomen. Utriusque simulacrum æneum victor posuit in templo, in quod castrorum suorum locum vertit. XCVII. Mors quoque ejus, de qua dehinc dicam, divinitasque post mortem, evidentissimis ostentis præcognita est. Quum lustrum' in campo Martio magna populi frequentia conderet, aquila eum sæpius circumvolavit ; transgressaque in vicinam ædem, super nomen 2 Agrippa, ad primam literam, sedit: quo animadverso, vota, quæ in proximum lustrum suscipi mos est, collegam3 suum Tiberium nuncupare jussit: nam se, quamquam conscriptis paratisque jam tabulis, negavit suscepturum quæ non esset soluturus. Sub idem tempus ictu fulminis ex inscriptione statuæ ejus prima nominis litera effluxit. Responsum est, centum solos dies posthac victurum, quem mari ad pedes ejus exsiliit; quo argumento vates respondere, Neptunum patrem adoptante tum sibi Sexto Pompeio (tanta erat navalis rei gloria), sub pedibus Cæsaris futuros, qui maria tempore illo tenerent. » Ceterum, quod ait Baumgart., dativum deambulanti pendere ab ad pedes jacuit, a quibus verbis durius sejunctus sit, inserto piscis e mari exsiluit, nisi legamus deambulante, scil. eo, hoc minime rectum opinor: Augusto deambulanti piscis exsiluit propria vox erat, et apertissimus sensus omne commentum excludit. 6. Apud Actium, etc. Conf. Plutarch. Anton. 65; Zonar. X, 30. De templo ibi condito vide ad cap. 18. 5 XCVII. 1. Quum lustrum... conderet; ut Censor. Apposite Liv. I, 44: Ibi instructum exercitum omnem suovetaurilibus lustravit (Serv. Tullius); idque conditum lustrum appellatum, quia is cen sendo finis factus est. » 2. Super nomen Agrippa; cujus monumentum in campo Martio memorat Dio, LIV, 28. 3. Collegam suum Tiberium. Conf. ad cap. 27. 4. Quamquam conscriptis paratisque jam tabulis. Solebant enim scriptis subsignatisque tabulis vota suscepta confirmare, et tabulas ipsas nonnunquam Deorum genibus, quibus voverant, cera affigere. 5. Sub idem tempus, etc. Conf. Dio, LVI, 29. numerum C litera notaret; futurumque, ut inter Deos referretur, quod ÆSAR, id est, reliqua pars e Cæsaris nomine, Etrusca lingua Deus vocaretur. Tiberium igitur7 in Illyricum dimissurus, et Beneventum usque prosecuturus, quum interpellatores aliis atque aliis causis in jure dicendo detinerent, exclamavit (quod et ipsum mox inter omina relatum est), « Non, si omnia morarentur, amplius se posthac Romæ futurum. » Atque itinere inchoato, Asturam perrexit; et inde præter consuetudinem, de nocte ad occasionem auræ evectus, causam valetudinis contraxit ex profluvio alvi. XCVIII. Tunc Campaniæ ora proximisque insulis circuitis, Caprearum quoque secessui quatriduum impendit, remississimo ad otium et ad omnem comitatem animo. Forte Puteolanum sinum prætervehenti vectores nautæque de navi Alexandrina, quæ tantum quod appulerat, candidati coronatique, et thura libantes, fausta omina et eximias laudes congesserant : « Per illum' se vivere, per illum navigare, libertate atque fortunis per illum frui. Qua re admodum exhilaratus quadragenos aureos comitibus divisit: jusque jurandum et cautionem exegit a singulis, non alio datam summam quam in emtionem Alexandrinarum mercium absumturos. Sed et ceteros continuos Neapolitanis est, processit in Campaniam. » 8. Asturam. Insula fuit in ejusdem nominis flumine in Volscis, ubi Ciceroni villa, unde factum postea videtur oppidum. Cf. Cellar. Geogr. Ant. II, 9, pag. 809. XCVIII. 1. Per illum se vivere, etc. Talia et Horat. Augusto accinit, Carm. IV, 5, 17: Tutus bos etenim rura perambulat; |
